ΜΕ ΑΛΛΑΓΗ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΑΠΟΣΕΛΕΜΗ
Αρκαλοχώρι 25.2.2018
Τα τεχνικά στοιχεία του άρθρου επιμελήθηκε ο καλός φίλος, κ. Κατσαπρακάκης Δημήτρης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε.Ι. Κρήτης, τον οποίο ευχαριστώ όλως ιδιαιτέρως.
Άφθονο και πάμφθηνο νερό για όλη την Ανατολική Κρήτη και χωρίς καμία επιβάρυνση του περιβάλλοντος.
Χωρίς να αφαιρεθεί ούτε ένα κυβικό μέτρο νερού από αυτό που τροφοδοτεί τα υπόγεια αποθέματα.
Όλα τα παραπάνω βεβαίως, ανεξάρτητα από το εάν έχουμε πολλές ή λίγες βροχοπτώσεις! Ο βραχνάς της λειψυδρίας θα αποτελέσει πλέον ένα εφιαλτικό όνειρο του παρελθόντος! Το έργο του Αποσελέμη από κατάρα για τον τόπο, θα μετατραπεί σε ευλογία! Αρκεί η αλλαγή της χρήσης της σήραγγας και μόνο!
Η αλλαγή συνίσταται στη μετατροπή της σε τμήμα ενός έργου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ). Στη μετατροπή του δηλαδή σε ένα έργο αποθήκευσης ενέργειας, που λέγεται αντλησοταμιευτήρας ή αναστρέψιμο υδροηλεκτρικό, το οποίο συνδυαζόμενο με ένα αιολικό πάρκο, εγγυάται υψηλή και ασφαλή συμβολή ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας στην Κρήτη.
Το εν λόγω έργο θα είναι ελαχίστου κόστους, δεδομένου ότι για τη λειτουργία του χρειάζονται μόνο οι ανεμογεννήτριες, ο υδροηλεκτρικός σταθμός με το αντλιοστάσιο, και η σύνδεσή του με το ηλεκτρικό δίκτυο της ΔΕΗ. Τούτο διότι υπάρχουν οι δυο ταμιευτήρες, το φράγμα Αποσελέμη και η λιμνοδεξαμενή Αγίου Γεωργίου Οροπεδίου, καθώς και ο αγωγός σύνδεσής τους, δηλαδή η σήραγγα.
Η ενέργεια που θα παράγεται συνολικά θα είναι τεράστια, λόγω του μεγάλου αιολικού δυναμικού των ορέων, της μεγάλης διαφοράς υψομέτρου και της επαρκούς χωρητικότητας της λιμνοδεξαμενής του Αγίου Γεωργίου. Η κατά προσέγγιση εκτίμηση της παραχθησόμενης ενέργειας θα υπερβαίνει την τεράστια ποσότητα των 170.000 MWh (μεγαβατώρες) το χρόνο, μεγάλο μέρος της οποίας θα πωλείται στη ΔΕΗ, αποφέροντας σημαντικό έσοδο.
Εδώ βεβαίως αρχίζει το πιο ενδιαφέρον τμήμα της πρότασής μου: Λόγω της τεράστιας ποσότητας ενέργειας που θα παράγεται με τον τρόπο που προανέφερα, παύει να έχει πρωτεύουσα σημασία το φράγμα Αποσελέμη ως έργο ύδρευσης και επομένως, δευτερευόντως θα χρησιμοποιηθεί ως τέτοιο. Εννοείται βεβαίως ότι αν γίνει τέτοια χρήση, θα γίνει χωρίς τη συμμετοχή της σήραγγας, η οποία όπως προείπαμε θα αλλάξει ρόλο και λειτουργία.
Το φράγμα πλέον θα αποτελέσει έναν μεγάλο υγροβιότοπο, χώρο ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, ναυταθλητικό κέντρο και δευτερευόντως έργο ύδρευσης, κυρίως για τη Χερσόνησο και ανατολικότερα. Αυτό βεβαίως με την προϋπόθεση να μην ταπεινώνεται η στάθμη του φράγματος πέραν ενός κατώτατου, αλλά σχετικά υψηλής στάθμης, σημείου.
Στο ερώτημα, πού θα βρεθεί το επιπλέον νερό που χρειαζόμαστε, η απάντηση είναι απλή! Από την αφαλάτωση νερού του ποταμού Αλμυρού, το κόστος της οποίας θα υπερκαλυφθεί από την αξία της ενέργειας που θα παραχθεί από την αλλαγή της χρήσης της σήραγγας! Η ενέργεια αυτή είναι τουλάχιστον δέκα φορές περισσότερη από αυτή που χρειάζεται για να καλυφθούν όλες οι ανάγκες του ύδρευσης του Ηρακλείου και όλων των πόλεων της βορειοανατολικής Κρήτης!
Για να γίνουν κατανοητά όλα τα παραπάνω πρέπει να παραθέσουμε ορισμένα κατά προσέγγιση αριθμητικά νούμερα: Η παραγωγή εγγυημένης ισχύς του συνδυαστικού έργου αιολικού πάρκου και αντλησοταμιευτήρα, με πολύ συντηρητική προσέγγιση, θα είναι της τάξης των 60 MW, δεδομένης της χωρητικότητας της λιμνοδεξαμενής Αγίου Γεωργίου και της υψομετρικής διαφοράς της με το φράγμα Αποσελέμη. Η ισχύς αυτή θα αποδίδεται στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας εγγυημένα επί 8 τουλάχιστον ώρες ανά εικοσιτετράωρο, συνεπώς η ετήσια παραγωγή υπολογίζεται στις 60MW x 8 x 365 = 175.200 MWh, οι οποίες θα πωλούνται στη ΔΕΗ σε τιμή 165 ευρώ/MWh, ενώ προβλέπεται και αποζημίωση για τη διαθεσιμότητα εγγυημένης ισχύος ίση με 170€/kW ετησίως. Τα ανωτέρω συνεπάγονται αθροιστικό ακαθάριστο έσοδο για το έργο άνω των 39.000.000€, από τα οποία, κατ’ εκτίμηση, περίπου τα μισά θα αποτελέσουν καθαρά κέρδη του έργου.
Εάν λάβουμε υπόψη ότι το κόστος αφαλάτωσης του νερού στον Αλμυρό δεν υπερβαίνει τα 0,18 €/m3 νερού, με το παραπάνω ποσό μπορούν να παραχθούν 111.000.000 κυβικά μέτρα νερού το χρόνο. Δηλαδή ποσότητα που είναι πέντε φορές μεγαλύτερη από την ετήσια κατανάλωση της πόλης, και 4 φορές περισσότερο από τις ανάγκες όλων των πόλεων της βορειοανατολικής Κρήτης.
Όμως οι ευνοϊκές επιπτώσεις του έργου θα είναι ευρύτερες και εξίσου σημαντικές, επηρεάζοντας σωτήρια όλη την ανατολική Κρήτη. Για παράδειγμα, πρωτίστως θα αποφευχθεί ένα περιβαλλοντικό έγκλημα που είναι ή ίδια η σήραγγα, με την λειτουργία που σήμερα προβλέπεται για αυτή, και θα συνεχίσει το μέγιστο ποσοστό των υδάτων του Οροπεδίου να τροφοδοτεί τους φυσικούς τους αποδέκτες, όπως γίνεται εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Από την άλλην πλευρά, το Ηράκλειο επιλύοντας το οξύ πρόβλημα της ύδρευσής του, μπορεί να μειώσει δραστικά τις αντλήσεις νερού από διάφορες περιοχές του Νομού, ώστε να ανακουφιστούν οι αντίστοιχοι υδροφορείς και να αποτελέσουν πολύτιμη κληρονομιά για τις γενιές που έρχονται. Επίσης θα μπορούν να βοηθήσουν στην ορθολογικότερη ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής στις γύρω περιοχές, με μία φιλικότερη περιβαλλοντικά χρήση του νερού, εντός της ίδιας υδρολογικής λεκάνης.
Επιπλέον θα μπορούν να διατεθούν περισσότερες ποσότητες νερού για την αστική και τουριστική ανάπτυξη, όπως το αστικό και περιαστικό πράσινο, τα ξενοδοχεία, γήπεδα γκολφ κ,α.
Εξίσου σημαντική είναι η δυνατότητα μείωσης της τιμής του νερού που σήμερα πληρώνουν οι κάτοικοι όλων των περιοχών της ανατολικής Κρήτης.
Τέλος, με την παραπάνω επιλογή, μπαίνει σε νέες βάσεις το συνολικό υδατικό πρόβλημα της ανατολικής Κρήτης, οι τρόποι διαχείρισής του, ελπίζω δε, και ο γόνιμος διάλογος που θα μας οδηγήσει στις καλύτερες λύσεις, εν όψει και του φαντάσματος της ερημοποίησης που ήδη μας δείχνει τα δόντια του.
Χαράλαμπος Γιαννόπουλος
Τα τεχνικά στοιχεία του άρθρου επιμελήθηκε ο καλός φίλος, κ. Κατσαπρακάκης Δημήτρης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε.Ι. Κρήτης, τον οποίο ευχαριστώ όλως ιδιαιτέρως.