Η ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΜΙΝΩΑ ΠΕΔΙΑΔΑΣ.

ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΥ ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ.

 ΤΕΤΟΙΑ ΕΡΓΑ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ! 

ΜΙΝΩΙΚΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ

Όλη η επικράτεια του δήμου Μινώα Πεδιάδας είναι κατάσπαρτη  από εξαιρετικής ποιότητας και σημασίας αρχαιολογικούς χώρους.

Ιδιαιτέρως στην κοιλάδα που περιβάλλει το υπό κατασκευή είναι αεροδρόμιο υπάρχουν  πολλοί σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι από τους σπουδαιότερους που  βρέθηκαν στην Κρήτη.

Μάλιστα, ένα από τα σημαντικότερα έργα της αρχαιολογικής υπηρεσίας που πρόκειται άμεσα να γίνει, είναι η ανάδειξη και προστασία των αρχαιολογικών χώρων οι οποίοι υπάρχουν μέσα στο χώρο που έχει απαλλοτριωθεί για αεροδρόμιο, και είναι πολλοί αυτοί.

ΑΡΧΑΙΑ ΛΥΤΤΟΣ

Στον ευρύτερο περιβάλλοντα χώρο υπάρχουν αρχαιολογικά μνημεία τεράστιας σημασίας με κορυφαίο Βεβαίως την αρχαία πόλη της Λύττου,  μία πόλη η οποία ήταν από τις μεγαλύτερες της Κρήτης, της οποίας η ακμή διήρκεσε πολλούς αιώνες. Λέγεται Μάλιστα ότι η ιστορία της Κρήτης και της αρχαιότητας θα είχε γραφεί τελείως διαφορετικά αν ο Έβανς και ο καλοκαιρινός είχαν ξεκινήσει τις ανασκαφές από τη Λύττο  και όχι από τη Κνωσό.

ΑΡΧΑΙΑ ΛΥΤΤΟΣ

Δυστυχώς η ανασκαφή της Μεγάλης αυτής αρχαίας πόλης, έχει μείνει ημιτελής και είναι βέβαιο  ότι πολλά αρχαία μνημεία βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της Γής που τα σκεπάζει περιμένοντας την ανάδειξη και αξιοποίησή τους.

ΜΙΝΩΙΚΟ ΑΝΑΚΤΟΡΟ ΓΑΛΑΤΑ

Από την άλλη πλευρά βορειοδυτικώς της Λύττου, στον πρώην δήμο Θραψανού και συγκεκριμένα στην Γαλατιανή Κεφάλα, ανακαλύφθηκε το πέμπτο μινωικό ανάκτορο της Κρήτης κατά την ανασκαφή που έκανε ο εξαίρετος αρχαιολόγος ανασκαφέας κ. Ρεθυμνιωτάκης. Δυστυχώς ούτε εκεί έχει ολοκληρωθεί η ανασκαφή,  αν και ο χώρος είναι ήδη επισκέψιμος,  ωραιότατος και θα μπορούσε να προσελκύσει πλήθος τουριστών από την χώρα αλλά και από το εξωτερικό. Δυστυχώς όμως και εκεί δεν υπάρχει οδός προσπέλασης για αυτοκίνητα και λεωφορεία, όπως επίσης και χώρος στάθμευσης καθώς και οι υπόλοιπες υποδομές για να λειτουργήσει ως αξιόλογος και επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος.

ΑΡΧΑΙΑ ΑΡΚΑΔΙΑ ΠΡΟΦ ΗΛΙΑΣ ΑΦΡΑΤΙ

Η δεύτερη πιο σημαντική αρχαία πόλη του δήμου είναι η Αρκαδία τα ερείπια της οποίας  βρίσκονται στον Προφήτη Ηλία της κοινότητας Παναγιάς και η  νεότερη Αρκαδία στην περιοχή της κοινότητας Ινίου. 

ΠΡΩΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ ΙΝΙ

 Στον ίδιο χώρο ο αρχαιολόγος κ Αντώνης Βασιλάκης έφερε στο φως έναν πρωτοχριστιανικό ναό τεράστιου μεγέθους (32χ18 μ), που αποδεικνύει το επίσης μεγάλο μέγεθος της αρχαίας πόλης.  Δυστυχώς και εδώ η ανασκαφή δεν έχει ολοκληρωθεί, ούτε στην περιοχή του Προφήτη Ηλία, ούτε στην περιοχή του Ινίου,  όπου  η αρχαιολογική σκαπάνη είναι πολύ πιθανό να φέρει στο φως πολύ σημαντικά στοιχεία για τις αρχαιότητες που υπάρχουν στο χώρο αυτής της ιστορικής πόλης.

ΑΡΧΑΙΑ ΠΡΙΑΝΣΟΣ ΚΑΣΤΕΛΟΣ ΚΑΣΤΕΛΛΙΑΝΑ

Η τρίτη στη σειρά σπουδαιότητας αρχαία πόλη που βρίσκεται μέσα στην επικράτεια του δήμου είναι η Πριανσός η οποία τοποθετείται στη σημερινή κοινότητα Καστελλιανών και  επίνειό της ήταν η Ίνατος  στην περιοχή του σημερινού Τσούτσουρα, 

ΣΠΗΛΑΙΟ ΕΙΛΗΘΥΙΑΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΟΣ

 όπου βρέθηκε το σπουδαιότατο ιερό της  Ειλείθυιας  ή  Ειλήθυιας (όλα τα (ι) της ελληνικής γλώσσας),  η οποία ήταν θεά της γονιμότητας,  με πολύ σημαντικά ευρήματα που προβάλλονται στο Μουσείο Ηρακλείου.

ΘΡΟΝΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΠΡΩΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑ

ΡΩΜΑΙΚΟ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑ

Στην ίδια περιοχή στον Τσούτσουρα, υπάρχουν  Ρωμαϊκά αρχαιολογικά ευρήματα, μεταξύ των οποίων σπουδαιότερο είναι το  πολύ σημαντικό  ρωμαϊκό υδραγωγείο, που ξεκινούσε από τον χείμαρρο Μίντρη,  2 χιλιόμετρα περίπου από την παραλία και τροφοδοτούσε με νερό τον Τσούτσουρα,  αφού αποθηκευόταν πρώτα σε μία δεξαμενή που σώζεται σε άριστη κατάσταση. 

Στον ίδιο επίσης χώρο  έχει ανακαλυφθεί ένας σημαντικός πρωτοχριστιανικός ναός χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η ανασκαφή του.

ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΣΜΑΡΙΟΥ

Άλλοι διάσημοι και  περίφημοι  αρχαιολογικοί χώροι εντός του δήμου είναι η Ακρόπολη του Σμαρίου, 

ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ

ο αρχαιολογικός χώρος Καστελλίου, το Μινωικό σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου μαζί με τα νεότερα μνημεία που ανασκάφηκαν επί του ιδίου Λόφου, 

ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ ΛΥΤΤΟΥ

το τεράστιο για την εποχή του έργου του υδραγωγείου της Λύττου,  ο λόφος Κάστελος  στα Καστελλιανά, 

ΜΙΚΡΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΠΑΡΤΙΡΩΝ

η μικρά Επισκοπή των Παρτίρων  και πλήθος άλλων αρχαιολογικών μινωικών, αρχαϊκών, Ρωμαϊκών,  βυζαντινών και οθωμανικών μνημείων. 

ΠΑΛΑΙΑ ΓΕΦΥΡΑ ΑΝΑΠΟΔΑΡΗ ΔΕΜΑΤΙ

Κοινό χαρακτηριστικό όλων των παραπάνω χώρων είναι ότι δεν έχει ολοκληρωθεί η ανασκαφή, ανάδειξη και αναστήλωσή τους,  και ότι δεν υπάρχουν  σωστοί οδοί προσπέλασης  και υποδομές,  που θα επιτρέπουν στους ενδιαφερόμενους πολίτες να  επισκέπτονται αυτούς τους χώρους.  Εάν στο παραπάνω προστεθεί ότι όλα αυτά τα μνημεία είναι  ομοιόμορφα σχεδόν κατανεμημένα σε όλα τα χωριά του δήμου από την μία άκρη μέχρι την άλλη, γίνεται ευκόλως κατανοητό ότι η αξιοποίησή τους θα ωφελήσει όλες τις περιοχές του δήμου.

ΒΕΝΕΤΣΙΑΝΙΚΟ ΠΑΤΗΤΗΡΙ ΣΤΕΙΡΟΝΑ

Για τους λόγους που παραπάνω αναφέραμε,   οι χώροι  αυτοί παραμένουν αναξιοποίητοι τουριστικά και θα είναι έγκλημα εάν παραμείνουν στην ίδια κατάσταση και μετά την κατασκευή του αεροδρομίου.

ΠΑΜΠΑΛΑΙΗ  ΒΡΥΣΗ ΜΟΥΣΟΥΤΑΣ

Αντιθέτως πρέπει άμεσα να αναδειχθούν και να αξιοποιηθούν,  ούτως ώστε να επιτρέψουν τη διάχυση του τουριστικού ρεύματος σε όλη την ενδοχώρα του δήμου.  Αυτό θα είναι ένα πραγματικά ανταποδοτικό έργο, που θα αντισταθμίσει πολλές αρνητικές συνέπειες που θα έχει το αεροδρόμιο και θα συμβάλλει  στην  ήπια και αειφόρο   ανάπτυξη της περιοχής μας.